1e Hulp bij trauma

Trauma is van alle dag, ook ogenschijnlijk kleine gebeurtenissen kunnen een grote impact op ons welbevinden hebben. Heb je het volgende wel eens meegemaakt? Je staat te wachten voor een verkeerslicht en daar gebeurt het… een paar meter voor je wordt een fietser geschampt door een brommer en de fietser klapt op het wegdek. Je zet je auto aan de kant en schiet de gewonde te hulp. Kort gezegd is dit een niet al te heftige gebeurtenis zo op het eerste oog. De fietser valt, is nog bij kennis, heeft wat schaafwonden, een ambulance lijkt vooralsnog niet nodig.

Het stof van de broek kloppen en weer door, toch? Niet helemaal… Want een val van de fiets is voor het lichaam wel degelijk een heftige ervaring en die heeft de tijd nodig dat te verwerken. Dus wat kun je doen als je getuige bent en een slachtoffer bijstaat in dit geval bij een licht ongeval?

• Veiligheid staat voorop, dus zorg dat jijzelf en het slachtoffer veilig zijn, vraag andere omstanders hierbij te helpen.
• Ga ernaast zitten en praat met hem/haar, zeg dat hij veilig is en dat je blijft zolang als het nodig is. Vraag of je hem mag aanraken, door bijvoorbeeld de hand vast te houden. Dit biedt houvast en veiligheid.
• Laat hem vooral niet opstaan, leg uit dat het lichaam de tijd nodig heeft de val te verwerken en dat dit gepaard kan gaan met trillen, schokken, schudden en warmte- en koudegolven.
• Wanneer hij de behoefte heeft om te bewegen of zich verder op te richten laat dit in stapjes gebeuren en vraag hem per fase om zich heen te kijken. Hij komt hiermee in het hier en nu.
• Last but not least! Hoe ben je er zelf aan toe? Getuige zijn van een ongeluk kan net zo schokkend zijn! Dus let ook goed op je eigen lichamelijke reacties. Oriënteer ook zelf op je omgeving en als je zelf lichamelijke sensaties hebt, volg deze en onderdruk ze vooral niet. Ook jij kan ontlading nodig hebben.

Bovenstaande handelingen zijn min of meer voor alle ongevallen van toepassing. De verschillen zitten in de ernst van het ongeluk, maar de essentie gaat over de ontlading, het lichaam de klap laten verwerken en dit gaat o.a. gepaard met trillen en schokken. Dit is een natuurlijk reactie van het lichaam, zoogdieren in het wild doen niet anders! Terwijl wij, zoogdier mens, deze biologische respons vaak onderdrukken. En dat is zonde, want het effect van ontlading is dat het bij de gebeurtenis blijft, een herinnering, zonder dat je daar nare gevoelens bij blijft houden. Want dit is wat trauma wél is: dat de gebeurtenis je nog dagelijks bezighoudt, je sindsdien slecht slaapt, onverklaarbare pijn hebt, om niets geïrriteerd zijn, of juist het idee hebben dat je niet meer helemaal in het leven staat, een vaag gevoel van onbehagen en onveiligheid zonder te weten waarom. En met een beetje hulp van omstanders én begrip van ons eigen lichaam zijn de ergste symptomen van trauma te voorkomen.